UWV werkt illegaal in hoog tempo lange wachtlijst weg

Uitkeringsinstantie UWV heeft op een illegale manier zeker 1900 arbeidsongeschikten een levenslange uitkering toegekend. Dossiers van deze zieke Nederlanders werden in korte tijd beoordeeld door verpleegkundigen, terwijl dit door een verzekeringsarts gedaan moet worden. Dat zeggen deskundigen en een klokkenluider tegen de onderzoeksredactie van RTL Nieuws.

Het UWV regelt in Nederland de uitkering voor iedereen die arbeidsongeschikt is geraakt. Mensen worden gekeurd om te bepalen hoe ziek ze zijn, en hoeveel uitkering ze krijgen. Het UWV kampt met grote achterstanden bij dat keuren van mensen door een tekort aan verzekeringsartsen. Minstens 30.000 dossiers moeten nog bekeken worden.

Tot aan pensioen uitkering

De beoordeling van dossiers van arbeidsongeschikten in Nederland gebeurt op het UWV-kantoor in Groningen. Door de inzet van een team van vijftien sociaal-medisch verpleegkundigen wisten ze eind vorig jaar in een paar maanden tijd 2555 dossiers van arbeidsongeschikten weg te werken.

Verpleegkundigen bepaalden of een patiënt werd opgeroepen voor een herkeuring, of dat een patiënt 100 procent arbeidsongeschikt werd verklaard. In dat laatste geval krijgt iemand tot aan zijn pensioen een zogenaamde IVA-uitkering.

Patiënten niet gezien

Verslaggever Koen de Regt en journalist Roland Strijker spraken met een UWV-medewerker die dat werk deed en die zegt daarover: “Die dossiers kwamen bij ons te liggen en die hebben we met een aantal medewerkers snel weggewerkt, zonder de patiënt gezien of gebeld te hebben.” 

De bron zegt dat het om veel meer dossiers gaat dan de ruim 2555 die het UWV nu noemt. “In enkele weken tijd hebben we al gauw vijf- tot zesduizend dossiers weggewerkt.”

Aan de beoordeling van het dossier kwam geen arts te pas, zegt de UWV-medewerker: “We werkten onder een verzekeringsarts en wij gebruikten dus uiteindelijk zijn handtekening. Hij heeft op een papier een handtekening gezet. En die werd gewoon meerdere malen gekopieerd per honderd, nou ja per vijfhonderd eigenlijk.” 

Bij twijfel afschrijven

“Het idee was om zoveel mogelijk mensen die je weg kunt schrijven, af te keuren. Normaal gesproken: als je twijfelt, laat je iemand oproepen. Maar als je nu twijfelde, dan was het gelijk van: schrijf maar af.” De klokkenluider stelt dat 80 tot 90 procent van de dossiers zo een levenslange arbeidsongeschiktheidsuitkering kreeg. Het UWV laat weten dat het om 74 procent gaat.

Het ministerie van Sociale Zaken verwijst in een reactie naar het UWV en zegt niet van de precieze uitvoering van dit project op de hoogte te zijn geweest.

Het UWV meldt in een schriftelijke reactie (.pdf) dat de gekozen werkwijze is toegestaan. “De beoordelingen hebben onder verantwoordelijkheid van een verzekeringsarts plaatsgevonden met daar bovenop een aantal extra kwaliteitscontroles.”

Deskundigen die RTL Nieuws sprak, denken daar anders over.

Deskundigen: ‘Integriteit UWV in geding’ 

Volgens hoogleraar sociaal recht Barend Barentsen van de Universiteit Leiden is het UWV ‘uit de bocht geschoten’. Volgens hem mogen verpleegkundigen dit soort beslissingen niet nemen. “De wet schrijft voor dat een verzekeringsarts die beoordeling moet doen. Altijd. Ook als proef of uitzondering kan dit niet.”

Sinds de WAO is vervangen door de huidige arbeidsongeschiktheidswet WIA, is de rol van de verzekeringsarts groter geworden. Als mensen nu duurzaam en volledig arbeidsongeschikt zijn, krijgen ze de IVA-uitkering. Die is hoger dan bij een gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid. Bovendien worden mensen met een IVA in principe niet meer herkeurd.

Juist daarom vindt Barentsen het zo kwalijk dat niet artsen maar verpleegkundigen deze beslissingen hebben genomen. “Het gaat wel om gemeenschapsgeld. Dat kost een hoop geld en dat heeft ook draagvlak nodig. Daarom moeten we ook als hardwerkende premiebetaler weten dat het bij de juiste mensen terecht komt.” Volgens Barentsen is door deze manier van werken de integriteit van het UWV ernstig in het geding.

‘Een arts moet dit doen’ 

De voorzitter van de beroepsvereniging van verzekeringsartsen (NOVAG) Wim van Pelt had al signalen opgevangen dat er bij het UWV-kantoor vrij vlot en kort door de bocht uitkeringen werden toegekend. “We hebben daarover vragen gesteld aan de directie van het UWV, maar kennelijk hebben we niet de juiste antwoorden gekregen nu ik deze gegevens van RTL Nieuws zie.” 

Van Pelt is verwonderd over het feit dat sociaal medisch verpleegkundigen zelfstandig beoordelingen doen en dat er alleen nog maar procedureel een verzekeringsarts bij betrokken is. “Dat mag niet. Een verzekeringsarts moet die beoordelingen uitvoeren. Een arts mag wel taken delegeren, maar de uiteindelijke beslissing moet door een verzekeringsarts worden genomen.” 

Volgens het UWV is 74 procent van de door verpleegkundigen behandelde 2555 dossiers omgezet in een IVA-uitkering. “Een verdacht hoog toekenningspercentage”, zegt Wim van Pelt van de NOVAG. “Wanneer we uitgaan van alleen beoordelingen in de medisch 80-100 procent- categorie was het percentage IVA-toekenningen in het verleden 17 procent. Dus hier wijkt men duidelijk af van wat gangbaar is bij het UWV bij een zorgvuldige behandeling van de beoordeling.” 

Bron: RTLnieuws.nl