Arts vroeg of hij nog steeds euthanasie wilde, hij zei: ‘Mens schiet op!’

Tijdens Week van de Euthanasie (9 tot en met 16 februari) roept de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) mensen op om na te denken over de dood. NU.nl spreekt nabestaanden over wat euthanasie betekent voor hen. “Mijn vader wilde onder geen beding eindigen zoals zijn moeder.”

Toen bij de vader van Erik van Stokkom (53) op 75-jarige leeftijd zich de eerste tekenen van dementie openbaarden, was voor hem heel duidelijk dat hij voor euthanasie zou kiezen. 

“Mijn oma was dement en heeft tien jaar in een verpleeginrichting gezeten. In de laatste fase van haar leven was ze blind, doof, droeg een luier en zat vastgebonden in een stoel. Mijn vader zei dat hij nooit op zo´n manier zou eindigen. Mocht hij ooit dement worden, dan zou hij voor euthanasie gaan. Hij koos er zelfs zijn huisarts op uit.”

Twijfel over zijn keuze

“Dus toen bij mijn vader Alzheimer werd geconstateerd, ging hij in gesprek met zijn huisarts, een geriater en een psychiater over zijn euthanasiewens. Voor mijn ouders en mij was het een zoektocht. Wij accepteerden papa’s keuze, maar twijfelden ook.

Kon hij niet zijn levensdagen slijten in een goed verpleeghuis en met onze zorg? Maar mijn vader was zeker van zijn zaak en dus kozen we ervoor om hem te steunen.”

“Toen er naast Alzheimer ook blaaskanker bij hem werd geconstateerd en hij steeds zieker werd, twijfelde de huisarts aan euthanasie. Hij zou vanzelf overlijden, maar niemand wist hoe lang dit zou gaan duren. Voor hetzelfde geld leefde hij nog een tijd door, maar was hij ondertussen hartstikke dement.

Het drong tot me door dat dat niet de oplossing was.”

“Dus gaf mijn vader nogmaals duidelijk aan dat hij dood wilde, hij vond het mooi geweest. Er viel niet te bemiddelen, dus probeerde ik het proces zo goed mogelijk te laten verlopen, zodat er voor iedereen helderheid was.

Zijn huisarts stemde in met zijn verzoek, de psychiater stelde vast dat hij wilsbekwaam was en de onafhankelijke SCEN-arts constateerde dat de juiste procedure was gevolgd.”

Erik van Stokkom en zijn vader die op 78-jarige leeftijd euthanasie heeft ondergaan.

Hij heeft, zoals altijd, zijn eigen keuze gemaakt

“De dag van de euthanasie, mijn vader was inmiddels 78 jaar, heeft hij zelf zijn bed nog naar beneden gesjouwd om daar te kunnen sterven.

Hij zou twee middeltjes toegediend krijgen, maar bij de eerste injectie stopte hij meteen met ademen. Dat gaf voor mij aan dat hij er echt aan toe was. Achteraf gezien denk ik dat zijn gezondheid veel slechter was dan dat we dachten.”

“Pas na zijn overlijden kwam ik toe aan mijn eigen gevoel en besefte ik in wat voor achtbaan ik terecht was gekomen. Ik kwam in een rouwproces terecht. Terugkijkend ben ik tevreden over hoe het is gegaan.

Mijn vader was een intelligente man en heeft tot het einde zijn eigen keuzes gemaakt. Daarnaast denk ik dat hem een hoop leed is bespaard. Ik ben trots op hem.”

Op 56-jarige leeftijd werd er bij Wiego, de man van Peter den Otter (71), darmkanker geconstateerd. Toen duidelijk werd dat Wiego niet beter zou worden, heeft het stel gezamenlijk besloten voor euthanasie. “Eind 2005 kreeg Wiego de diagnose. Hij kreeg een stoma en onderging diverse chemo’s en bestralingen. Uiteindelijk bleek de situatie uitzichtloos. We besloten dat we onze laatste tijd samen moesten genieten van elkaar. Als het echt niet meer ging, zou hij zelf aangeven dat hij wilde stoppen. Zo leefden we langzaamaan toe naar euthanasie.”

Letterlijk uit zijn lijden verlost

“Uiteindelijk heb ik nog twee jaar lang intensief voor hem gezorgd. Op het einde kon hij weinig meer. Vooral de laatste maand was uitzichtloos en erg zwaar voor hem. Voor mij trouwens ook, want hij wilde van niemand anders hulp dan van mij.

Ondanks alles hebben we er echt het leukste van gemaakt en voerde humor de boventoon. Wiego heeft zelfs nog zijn hele uitvaart geregisseerd, met tekeningetjes van hoe de opstelling moest.”

“Uiteindelijk is hij op Oudejaarsdag gestorven. Toen de arts hem vroeg of hij het nog steeds wilde, zei hij: ‘Mens, schiet nou op!'”

Na het uitblazen van zijn adem, voelde ik een opluchting. Ik was blij voor hem dat het over was. Mijn man werd letterlijk uit zijn lijden verlost. Achteraf gezien hadden we het weken eerder moeten doen.”

“Wiego en ik kenden elkaar van haver tot gort: we waren 38 jaar bij elkaar. We zaten duidelijk op één lijn en hebben de keuze voor euthanasie samen gemaakt. Zou ik er anders over denken, dan was het alsnog zijn leven en dus zijn keuze.”

Wiego (links) en Peter den Otter, “We zaten duidelijk op één lijn en hebben de keuze voor euthanasie samen gemaakt”

Je moet zelf de keuze hebben

“Mijn schoonmoeder heeft het er heel moeilijk mee gehad dat haar zoon er op deze manier voor koos om dood te gaan. Ze accepteerde het omdat ze zag hoe ziek Wiego was, maar ze was op van verdriet.

Dat snap ik heel goed: als ouder hoor je je kind niet te overleven. Uiteindelijk werd ze zelf lid van de NVVE en mopperde op het einde van haar leven, ze was dementerend, dat niemand haar wilde helpen.”

“Inmiddels is het tien jaar geleden dat Wiego overleed. Ik mis hem nog iedere dag, maar ik heb er vrede mee hoe het is gegaan. Als een situatie niet leefbaar meer is, moet je zelf de keuze hebben om er een einde aan maken. Daar ben ik heel makkelijk in.”

Bron: Nu.nl